Με την επιστολή του στις 2 Απριλίου ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού κ.Νύκτας ενημερώνει τους τουριστικούς φορείς των νησιών για τις προτάσεις τους που κατέθεσε στο Υπουργείο Τουρισμού στο πλαίσιο του συντονισμού της δράσης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την πανδημία (συνημμένα η επιστολή).
Οι προτάσεις αυτές αφορούν αποκλειστικά το σχέδιο δράσης που θα καταρτίσει το Υπουργείο Τουρισμού στο πλαίσιο της δράσης της Κυβέρνησης και αφορά κυρίως οριζόντια μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και δράσεις ενίσχυσης της ζήτησης (προβολή, κοινωνικός τουρισμός). Προτάσεις που πρέπει να εξειδικευτούν ειδικά ως προς το σκέλος της προβολής αλλά και της στήριξης των επιχειρήσεων ώστε να λάβουν υπόψη και τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού, αλλά και τις άλλες ιδιαιτερότητες της Περιφέρειας.
Αντίθετα δεν φαίνεται η Περιφέρεια να έχει εκπονήσει το ολοκληρωμένο σχέδιο που θα πρέπει να υλοποιήσει για τον τουρισμό αξιοποιώντας τους πόρους που διαθέτει η ίδια είτε από εθνικούς πόρους, είτε από πόρους του ΕΣΠΑ με δεδομένες τις ανακατατάξεις που έχουν δρομολογηθεί στα υλοποιούμενα προγράμματα και αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της όποιας οριζόντιας εθνικής πολιτικής. Ένα σχέδιο που θα πρέπει να εστιάσει στα ιδιαίτερα προβλήματα των νησιών της και να στηρίξει την επανεκκίνηση της τουριστικής οικονομίας στο νέο περιβάλλον που όλοι προβλέπουν ότι θα έχει δημιουργηθεί μετά την πανδημία και την νέα οικονομική κρίση που προκαλεί το lockdown. Στόχος θα πρέπει να είναι η διεκδίκηση του μεγαλύτερου δυνατού κομματιού από την πίτα της αγοράς, όποιο και αν είναι αυτό για το 2020, αλλά κυρίως για τα επόμενα χρόνια, με δεδομένο τον αυξημένο ανταγωνισμό μεταξύ των προορισμών ώστε να κάνουν το ίδιο. Μια αγορά που προβλέπεται ότι θα είναι μικρότερη για τα 2-3 επόμενα χρόνια λόγω της ανασφάλειας που έχει κυριαρχήσει ειδικά για αεροπορικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων.
Το σχέδιο αυτό προτείνεται να περιλαμβάνει:
- ένα σχέδιο προβολής των προορισμών με στόχο τη προώθηση μιας νέας εικόνας των νησιών απέναντι στην ασφυκτική πίεση που ασκούν ήδη ΤΟ, πλατφόρμες κρατήσεων και αεροπορικές εταιρείες για προσφορές ώστε να εξισορροπήσουν τις φετινές τους απώλειες.
- Παρέμβαση στη βελτίωση των επιμέρους στοιχείων της προσφοράς έτσι ώστε η εικόνα αυτή να μπορεί να υποστηριχθεί από αναβαθμισμένες υποδομές και υπηρεσίες.
Η πρόταση έχει τους παρακάτω άξονες:
- Δημιουργία της τουριστικής εικόνας κάθε προορισμού που να βασίζεται στην ενίσχυση της «εναλλακτικής και βιώσιμης τουριστικής προοπτικής» του συνόλου της Περιφέρειας (Alternative Aegean, a Natural and Safe Choice) και την υποστήριξη της μέσα από δράσεις που θα συναποφασιστούν.
- Παρεμβάσεις για την ανάπτυξη και στήριξη των εναλλακτικών δραστηριοτήτων που έχουν ήδη ή προσπαθούν να δημιουργήσουν ιδιώτες και φορείς εμπλουτίζοντας το τουριστικό προϊόν προς τη κατεύθυνση της ανάπτυξης του τουρισμού εμπειριών αξιοποιώντας τοπικούς πόρους και ενισχύοντας την διαφορετικότητα των νησιών της Περιφέρειας.
- Παρεμβάσεις στις επιχειρήσεις με στόχο -σε συνδυασμό με τα μέτρα τόνωσης της ρευστότητας που υλοποιεί η κυβέρνηση- να αναβαθμίσουν τις υποδομές και τις υπηρεσίες τους
- Δικτύωση επιχειρήσεων και φορέων για την παροχή ολοκληρωμένων προϊόντων με παράλληλη μείωση των εξόδων προώθησης
- Παρεμβάσεις για κατάρτιση μόνιμων και εποχικά εργαζόμενων στον τουρισμό με προτεραιότητα όσων η θέση βρίσκεται σε κίνδυνο αλλά και ατόμων που θέλουν να ειδικευτούν σε νέες δραστηριότητες ενεργοποιώντας την ΕΛΟΡΙΣ (πρώην ΚΕΚΑΠΕΛ), το ΚΑΕΚΤ Σάμου και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
- Παρεμβάσεις για την αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών και υπηρεσιών (δημόσιοι χώροι, παραλίες και πρόσβαση, μονοπάτια, πρόσβαση σε χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος, δίκτυο δημόσιων μεταφορών κλπ).
- Δημιουργία ενιαίας πλατφόρμας προβολής ανά νησί-προορισμό με ενίσχυση της ψηφιακής προώθησης (digital marketing) με στόχο κυρίως τη δημιουργία «προσωπικής» πελατείας και της υποστήριξης της για εξατομικευμένες κρατήσεις μέσα από ειδικές πλατφόρμες ανά νησί με στόχο να υπάρξει μερική απεξάρτηση από τους ΤΟ.
- Δημιουργία ομάδας για τη συνεχή διαχείριση της εικόνας των προορισμών στα ΜΜΕ και στα κοινωνικά δίκτυα, σε συνεργασία με την Επιτροπή Διαχείρισης Εικόνας και Κρίσεων που θα πρέπει να έχει η Περιφέρεια στο πλαίσιο του όποιου φορέα σχεδιασμού.
- Δημιουργία ενός σταθερού πλαισίου-οργάνου και διαδικασιών λήψης αποφάσεων σε επίπεδο Περιφέρειας με ταυτόχρονη εξειδίκευση ανά προορισμό, με τη συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερόμενων, ενεργοποιώντας άμεσα το πρόγραμμα δημιουργίας DMMO που οφείλει να υλοποιήσει η ΕΛΟΡΙΣ.
Με βάση τις διάσπαρτες συζητήσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς, τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί αλλά και τις δράσεις που βρίσκονται υπό εξέλιξη στα διάφορα νησιά χωρίς συντονισμό, ικανοποιητική χρηματοδοτική και τεχνική στήριξη, τρεις φαίνεται είναι οι βασικοί άξονες πάνω στους οποίους φαίνεται ότι μπορούν οι προορισμοί του Β.Αιγαίου να προσελκύσουν τουρίστες (απαντώντας στο ερώτημα για ποιο λόγο να ταξιδέψει ένας τουρίστας σε έναν προορισμό) αναπτύσσοντας τις δραστηριότητες τους, τα αφηγήματα του τόπου τους και εν τέλει την εικόνα τους, χωρίς να αποκλείεται η αξιοποίηση και των άλλων πόρων:
- Τουρισμός της θάλασσας πέρα από τις ξαπλώστρες με δράσεις που ξεκινούν από το γιωτιγκ, την ιστιοπλοϊα και τα θαλάσσια σπορ φτάνοντας μέχρι την παρατήρηση της θαλάσσιας πανίδας και χλωρίδας, τις καταδύσεις, τον αλιευτικό τουρισμό (ειδικά στους ψαρότοπους των Φούρνων, των Ψαρών, του Αη Στράτη) συνδέοντας τα και με την διαφορετική ναυτική παράδοση των νησιών (πχ. καραβομαραγκοί και παραδοσιακά σκάφη σε Πλωμάρι Λέσβου και Ηραίο Σάμου, έμποροι, πλοιοκτήτες και ναυτικοί στη Χίο, στις Οινούσσες, στα Ψαρά κλπ), την κουζίνα που βασίζεται στα θαλάσσια προϊόντα, τα ήθη και τα έθιμα (πχ. καραβάκια Χίου). Αυτής της μορφής ο τουρισμός αποτελεί ειδικά το συγκριτικό και ίσως το μοναδικό πλεονέκτημα των πέντε μικρών νησιών της Περιφέρειας που διαθέτουν περιορισμένους χερσαίους πόρους.
- Τουρισμός θερμαλισμού και ευεξίας αξιοποιώντας τα σημαντικά ιαματικά νερά στα πέντε μεγάλα νησιά συνδέοντας τα με δραστηριότητες ευεξίας, με αθλητικές δραστηριότητες (περπάτημα, ποδήλατο, τρέξιμο αλλά και το αρχαίο πένταθλο στη Λήμνο ή αγώνες αεροπλοΐας στην Ικαρία), για την ανακάλυψη της μοναδικής φύσης (πχ. Γεωπάρκο και Απολιθωμένο Δάσος, Aristotle Lagoon στη Λέσβο, σημεία παρατήρησης πουλιών σε Σάμο, Λέσβο, Λήμνο) αλλά και των πολιτιστικών μνημείων των νησιών. Τέλος τη γαστρονομία βασισμένη στα υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντα (που οφείλουν να πιστοποιηθούν) και ποτά (ούζο, κρασί) των νησιών που αποτελεί τμήμα της διαφορετικής καθημερινότητας των νησιών.
- Τουρισμός πολιτιστικών δραστηριοτήτων με βάση τις διαφορετικές διαδρομές των νησιών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα πχ. μουσικής και λυρικής ποίησης στη Λέσβο (Σαπφώ, Αρίων, Αλκαίος), του Πυθαγόρα και της τεχνολογίας στη Σάμο (Πυθαγόρειο, Ευπαλίνειο, Ηραίο κλπ), του Ομήρου αλλά και της έντονης βυζαντινής παρουσίας στη Χίο (με κάστρα, πύργους, εκκλησίες, Μαόνα-μαστίχα). Αξιοποιώντας μύθους, ιστορικά γεγονότα, παραδόσεις και μνημεία δημιουργούνται θεματικά «φεστιβάλ» με διαφορετικών τύπων ποιοτικές εκδηλώσεις κυρίως εκτός υψηλής τουριστικής περιόδου με στόχο να προσελκύσουν διαφορετικά κοινά (ειδικούς, ευρύ κοινό, νέους, παιδιά).
Τα επόμενα βήματα: ενσωμάτωση τυχόν παρατηρήσεων από τους ενδιαφερόμενους εταίρους και προώθηση του στον Αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού που θα αναλάβει προχωρήσει τις διαδικασίες έγκρισης.
